Aleksander Jagiellończyk

Towarzyszył ojcu w podróżach, uczestniczył w zjazdach szlacheckich i posiedzeniach rady królewskiej, Był przygotowywany do rządzenia krajem, Brakowało mu jednak cenionego wówczas daru wymowy, Po śmierci ojca, gdy na polskim tronie zasiadł Jan Olbracht, Aleksander rządził Wielkim Księstwem Litewskim, Czas pokazał, że posiadał umiejętność doboru znakomitych doradców i współpracowników. Intronizacja Aleksandra Jagiellończyka na króla Polski, karta z Pontyfikału biskupa Erazma Ciołka, 1506-1518 (Polona) Jego żoną została Helena, córka wielkiego księcia moskiewskiego, Małżeństwo miało przyczynić się do utrzymania pokoju na wschodniej granicy kraju, Jednak nie uchroniło to Litwy przed wojną z Moskwą wspieraną przez Tatarów, Po koronacji na polskiego monarchę w 1501 roku Aleksander musiał stawić czoła wrogom zewnętrznym, a także opozycji możnych, Ponadto borykał się z kłopotami finansowymi państwa. Spór o kształt państwa zakończył się w 1505 roku, gdy sejm uchwalił konstytucję Nihil novi (Nic nowego), na mocy której do ustanowienia nowych praw potrzebna była zgoda króla, senatu i izby poselskiej, Na tym sejmie król zatwierdził także spis praw, zebranych przez kanclerza Jana Łaskiego, Statut Łaskiego zawierał wszystkie prawa i przywileje szlacheckie i kościelne oraz prawa miast królewskich. Aleksander Jagiellończyk panował bardzo krótko, zaledwie pięć lat, Było to jednak panowanie znaczące, które ukształtowało podwaliny polskiego parlamentaryzmu, Król nie zostawił potomka, Został pochowany w katedrze w Wilnie, W XVIII w, w czasie wojny z Rosją jego szczątki zaginęły, Odnaleziono je dopiero w 1931 roku podczas odnawiania katedry po powodzi. Czy wiesz, że.... Helena Moskiewska, pomimo że była żoną Aleksandra w chwili jego koronacji, sama zaszczytu koronacji nie dostąpiła, ponieważ warunkiem było porzucenie prawosławia i przejście na katolicyzm, Na to jednak księżna nie przystała, Oficjalnie tytułowano ją królową Polski, Małżeństwo pary królewskiej było udane, Współcześni sławili jej urodę, Pogodna i łagodna Helena była zawsze lojalna wobec męża i nowej ojczyzny, Przeżyła Aleksandra o kilka lat. Zadanie Ilustracja poniżej przedstawia pierwsze wyobrażenie sejmu polskiego – sejm radomski w 1505 r, W centrum na tronie Aleksander Jagiellończyk przyjmuje statut z rąk kanclerza Jana Łaskiego, Wokół członkowie rady: arcybiskupi, biskupi i dostojnicy świeccy, Z prawej marszałek i posłowie ziemscy, Wokół obrazu widnieją herby województw i ziem. Przyjrzyj się obrazowi i powiedz, jakie atrybuty (przedmioty) pozwalają rozpoznać kanclerza i marszałka. Król Aleksander w Sejmie, Drzeworyt pochodzący ze Statutu Łaskiego wydrukowanego w Krakowie przez Jana Hallera w 1506 r, (wikipedia) Sejm Dzięki przywilejom otrzymywanym od kolejnych władców szlachta polska miała prawo do udziału w podejmowaniu decyzji państwowych, W poszczególnych częściach kraju (ziemiach) spotykała się na zjazdach nazywanych sejmikami ziemskimi, Każdy szlachcic danej ziemi miał prawo uczestniczyć w obradach i zabrać głos, Na sejmikach początkowo omawiano głównie sprawy lokalne – budowę przeprawy przez rzekę, utrzymanie porządku w mieście czy bezpieczeństwo podróżujących, Potem dzięki przywilejom królewskim organy te otrzymywały prawo do wyrażania opinii w sprawach podatkowych, wojny, pokoju, Król Kazimierz Jagiellończyk uznał, że wygodniej będzie zebrać posłów w jednym miejscu, Za jego panowania ukształtowała się instytucja sejmu walnego. Sejm składał się z trzech izb, Posiedzenie zwoływał i zamykał król, ogłaszając ustawy, W senacie zasiadali wysocy urzędnicy: biskupi, wojewodowie, kasztelanowie, ministrowie, Izbę poselską stanowili posłowie wybrani przez sejmiki jako reprezentanci danej ziemi, Pracami posłów kierował wybrany przez nich marszałek poselski, Pod koniec obrad sejmu trzy stany sejmujące – król, senatorowie i posłowie – spotykały się na wspólnych obradach, aby uchwalić konstytucje (ustawy), W sejmie obowiązywała zasada jednozgodności – aby prawo mogło zostać uchwalone, wszyscy musieli się zgodzić. Do zadań sejmu należało ustanawianie prawa, uchwalanie podatków, zgoda na zwołanie pospolitego ruszenia i kontrola rządu. Początkowo nie było ściśle określonego miejsca obrad, choć najczęściej władcy zwoływali je do Piotrkowa, Radomia, Krakowa, później do Warszawy. .