ZYGMUNT AUGUST

Z powodu niezadowolenia szlachty król Zygmunt I Stary ustanowił, że następcy jego syna będą wybierani zawsze po śmierci poprzednika, w drodze wolnej elekcji, W ten sposób w Polsce powstało prawo, wg którego króla mógł wybierać każdy szlachetnie urodzony mężczyzna. Samodzielne rządy Zygmunt August rozpoczął po śmierci ojca, w 1548 roku Zdaniem Marcina Bielskiego, współczesnego królowi kronikarza i badacza dziejów, był panem mądrym i rozsądnym, Pięknie mówił po polsku, znał kilka języków i tak nimi mówił, żeby każdy rzekł, iż się w nich urodził, Zygmunt August był jednym z najlepiej wykształconych monarchów polskich. Popadł w konflikt z najbliższym otoczeniem i częścią szlachty, gdy potajemnie poślubił Barbarę Radziwiłłównę i doprowadził do jej koronacji na królową Polski, Był trzykrotnie żonaty, ale nie miał dzieci. Dyptyk z portretami żon króla Zygmunta Augusta - Elżbiety Austriaczki i Barbary Radziwiłłówny, autor nieznany, 1543-1551 (źródło: Muzeum Narodowe w Krakowie_Zbiory Cyfrowe) Król wraz z przedstawicielami szlachty podjął wielkie dzieło reformy ustroju, M, in, na sejmie w Lublinie w 1569 roku przeprowadził unię z Litwą, Od tej pory Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie tworzyły państwo nazywane Rzecząpospolitą Obojga Narodów, Wybierały wspólnie monarchę, miały wspólny sejm, monetę oraz prowadziły wspólną politykę zagraniczną. Akt unii polsko-litewskiej podpisany w Lublinie 1 lipca 1569 r, (AGAD_wikipedia) Zygmunt August zgromadził wielką bibliotekę, ale i bogaty zbiór klejnotów, Jemu również zawdzięczamy piękną kolekcję arrasów, liczącą ponad 350 tapiserii (tkanin naśladujących obraz), które zdobiły zamkowe komnaty na Wawelu, Król świadomy ogromnej wartości arrasów zapisał kolekcję Rzeczypospolitej. Monarcha zmarł w 1572 roku, ponad 200 lat po ostatnim z Piastów, Nie pozostawił następcy, Był ostatnim władcą z rodu Jagiellonów. Arras z inicjałami króla SA (Sigismundus Augustus), ok 1555, (Zamek Królewski na Wawelu Państwowe Zbiory Sztuki_Wirtualne Muzea Małopolski) Czy wiesz, że... Zygmunt August założył pocztę polską, Kraków za panowania obydwu Zygmuntów był stolicą wielkiego państwa, Dwór utrzymywał rozliczne kontakty dyplomatyczne, na Wawelu przebywali włoscy dworzanie, artyści, Krakowska uczelnia zrzeszała uczonych różnych narodowości, rozwijał się handel, Utrzymanie stałego kontaktu z innymi krajami było koniecznością, Szczególnie po śmierci królowej Bony, kiedy Zygmunt August odziedziczył włoskie posiadłości matki, W 1558 roku król wydał dokument, w którym napisał: Mając na oku własną tudzież Naszych poddanych wygodę, abyśmy zarówno My jak i oni mogli do Włoch przesyłać zarówno listy jako też inne tam załatwiać sprawy. Instytucji nadano oficjalną nazwę „Poszta Polska”, z siedzibą główną w Krakowie, Zostały wytyczone dwa połączenia pocztowe: z Wenecją i Wilnem, Korespondencja miała docierać do Italii w ciągu 10 dni, natomiast do Wilna, gdzie król często przebywał, w ciągu tygodnia, Król opłacał kursujących pocztylionów i konie dla kurierów królewskich rozstawione wzdłuż ważnych szlaków komunikacyjnych, Posłańcy byli nietykalni, a ich stroje opatrzone były królewskim herbem, Jako zasadę przyjęto bezwzględną tajemnicę korespondencji. Zadanie W styczniu 1569 roku w Lublinie rozpoczęły się obrady sejmów polskiego i litewskiego, Po sześciu miesiącach trudnych obrad, 1 lipca 1569 roku został podpisany akt unii lubelskiej, Przeczytaj poniższy fragment aktu unii lubelskiej, w którym ustawodawca wymienia instytucje wspólne dla obu krajów, Na tej podstawie zastanów się jakie dziedziny miały pozostać w obu krajach odrębne? 1, Iż już Krolestwo polskie i Wielgie Księstwo litewskie jest jedno nierozdzielne […] ciało, a także […] jedna a spolna Rzeczpospolita, ktora się z dwu państw i narodow w jeden lud zniosła i spoiła. 2, A temu obojemu narodowi żeby już wiecznemi czasy jedna głowa, jeden pan i jeden krol spolny rozkazował, który spolnymi głosy od Polakow i od Litwy obran, a miejsce obierania w Polsce, a potym na Krolestwo Polskie pomazan i koronowan w Krakowie będzie. 3, Sejmy i rady ten oboj narod ma zawsze mieć spolne koronne pod krolem polskim, panem swym […]. 4, Moneta tak w Polsce, jako w Litwie, ma być za spolną […] Unia Polski z Litwą Związek Polski i Litwy sięga roku 1385, To wówczas, 14 sierpnia, w litewskim mieście Krewo (dzisiejsza Białoruś) został zawarty układ polsko-litewski, Wielki Książę Litewski Jagiełło obiecał, że pojmie za żonę Jadwigę, wybraną przez Polaków na króla, przyjmie katolicki chrzest i wprowadzi chrześcijaństwo na Litwie, wreszcie przyłączy ziemie litewskie do Polski. Unia w Krewie, 1385 r, (Archiwum Kapituły Katedralnej w Krakowie_wikipedia) Pół roku później książę Jagiełło po dopełnieniu aktu chrztu, na którym przyjął imię Władysław, i zaślubin z Jadwigą Andegaweńską został koronowany na króla Polski, Tak rozpoczął się długi związek obydwu państw, Władysław Jagiełło dał początek dynastii sprawującej przez 200 kolejnych lat władzę w Polsce i na Litwie. Początkowo kraje związane były unią personalną lub dynastyczną, Najczęściej Wielki Książę, sprawujący na Litwie władzę dziedziczną, był wybierany na króla Polski, Oprócz wspólnego władcy kraje łączyła wspólna polityka zagraniczna, W pozostałych sprawach państwowych kraje zachowały odrębność, Jagiellonowie pięć razy potwierdzali związek polsko-litewski, wydając stosowne dokumenty, między innymi w Horodle, w Grodnie, w Mielniku. U schyłku swojego panowania Zygmunt August, niemający potomka a tym samym następcy tronu, podjął działania w celu trwałego związania obu państw, W 1569 roku na sejmie w Lublinie podjęto decyzję o połączeniu Polski i Litwy unią realną, Od tej pory Korona Polska i Litwa miały wspólnie wybieranego króla, wspólny sejm, wspólną politykę zagraniczną oraz jedną monetę, Odrębne pozostawały urzędy, skarb i utrzymywane z niego armie, Obydwa kraje połączyła nazwa – Rzeczpospolita Obojga Narodów, Unia lubelska wygasła wraz z III rozbiorem Polski w 1795 roku. Pieczęć wielka koronna Zygmunta Augusta z 1549 r, (AGAD_domena publiczna) Warsztaty Plastyczne MHP odcinek 6: Etui Król Zygmunt August w swoim testamencie zapisał Rzeczpospolitej niezwykły skarb, To wspaniała kolekcja arrasów, którą możemy oglądać na Zamku Królewskim na Wawelu, Arrasy, czyli wspaniałe tkaniny, służące do ozdabiania wnętrz wykonane były z cienkiej jedwabnej przędzy, najlepszej wełny, złotych i srebrnych nici, Wymagały ogromnej cierpliwość tkaczy, Nie obawiajcie się, dzisiejsze zadanie nie wymaga utkania dywanu, Ale potrzebujecie kolorowych nici i cierpliwości, Dzięki filmowemu warsztatowi plastycznemu z Muzeum Historii Polski wykonacie wspaniałe etui na telefon, Jak to zrobić? Sprawdź na naszej stronie internetowej muzhp.pl .