Grzegorz Nowik: Dlaczego bolszewicka Rosja przegrała wojnę z Polską?

Upatruję ich miedzy innymi w decyzjach dyktatora bolszewickiej Rosji, Lenina, który w lipcu 1920, zwiedziony fałszywymi („propaganda sukcesu”) meldunkami o ostatecznym rozgromieniu „pańskiej Polski”, pragnąc wzniecenia płomienia rewolucji w całej Europie, ulegając zapewnieniom, że Front Zachodni Tuchaczewskiego w ciągu kilku tygodni zajmie Warszawę (a następnie wesprze rewolucje w Berlinie i w Paryżu, utwierdzany w tym przez zgodny „chór” II Kongresu III Międzynarodówki), zdecydował, że Front Południowo- Zachodni powinien na nowo rozpalić rewolucję na Węgrzech, w Austrii na Bałkanach i we Włoszech. W rozważaniach tych nie przedstawiam dowodów wprost, a jedynie szereg dowodów pośrednich, ale też podejmowania decyzji w systemach dyktatorskich miało miejsce w trybie i poza wszelkimi formalnymi ciałami i organami do tego uprawnionymi, Tak było w kwestii rozpoczęcia wojny z Polską, gdy na przełomie 1919/1920 r, zapadała podjęta w podobnym trybie decyzja, Włodzimierz Lenin, dyktator bolszewickiej Rosji, swój plan agresji na „białą” Polskę ujawnił 22 września 1920 r, na IX Konferencji RKP(b), stwierdzając: (...) doszliśmy do przekonania, że zbrojny atak Ententy przeciwko nam skończył się, że wojna obronna z imperializmem skończyła się, wygraliśmy ją (...) Ocena wyglądała następująco: wojna obronna jest skończona (proszę nie zapisywać wszystkiego; to nie jest do publikacji [– zwrócił się do stenografistek, które jednak zapisały wszystko!]) (...) Stanęliśmy przed nowym zadaniem (...) Mogliśmy i powinniśmy wykorzystać sytuację militarną, żeby rozpocząć wojnę zaczepną, Sformułowaliśmy to nie w oficjalnej uchwale, zawartej w protokółach Komitetu Centralnego, (...) ale powiedzieliśmy między sobą, że sprawdzimy za pomocą bagnetów, czy w Polsce nie dojrzała już proletariacka rewolucja socjalistyczna (...) [Stwierdziliśmy], że gdzieś w Warszawie znajduje się nie centrum polskiego rządu burżuazyjnego i republiki kapitału, ale centrum całego współczesnego systemu imperialistycznego oraz, że okoliczności pozwalają nam wstrząsnąć tym systemem i prowadzić politykę nie w Polsce, ale w Niemczech i w Anglii, Charakterystyczne jest to, że stenografistki wbrew Leninowi zapisały jednak jego słowa, które są jednym z ważnych dowodów przygotowań „czerwonej” Rosji do wojny z Polską, a nadto ukazują tryb podejmowania decyzji w wąskich gronach, poza formalnymi ciałami, w wąskich gronach najbardziej zaufanych, jeśli nie osobiście przez Lenina (przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych – premiera sowieckiego rządu), decyzji nieodnotowanych w protokołach żadnych oficjalnych instytucji partyjnych i państwowych, Cytowane tu wystąpienie Lenina należy analizować łącznie z opinią Cziczernia (Ludowego Komisarza – ministra – Spraw Zagranicznych), który stwierdził: Jeśli będzie wojna, to absolutnie konieczne jest, aby cała wina za to spadła na rząd polski, Mistrzostwo Makiawelizmu, Podobnie było zapewne w kwestii zmiany planu wojny z Polską, zmiany zdecydowanej między 8 a 22 lipca 1920 r., w równym stopniu pod wpływem informacji z Londynu (że Ententa nie pośle swych wojsk na pomoc Polsce i praktycznie nie zaangażuje się w jej obronę, a nadto Wielka Brytania uznaje Galicę Wschodnią za część Rosji), entuzjastycznych meldunków Tuchaczewskiego i Jegorowa, a w równym stopniu nadziei rozbudzanych wystąpieniami delegatów na II Kongres III Internacjonału, I choć w oficjalnych materiałach plenum KC RKP(b) z 15–17 lipca brak jest zapisków w tej kwestii, choć jednocześnie na podstawie oficjalnej decyzji Biura Politycznego RKP(b) miało nastąpić ostateczne podporządkowanie XII Armii i Armii Konnej Tuchaczewskiemu, to jednocześnie Lenin uważał, że gdy Tuchaczewski będzie wzmocniony poborem chłopów z Białorusi – wcielonych do wojska choćby w gaciach i łapciach – wówczas sam – zdmuchnie Polaków i bez Budionnego, Z jednej strony akceptował marsz Budionnego na Warszawę, a z drugiej uważał, że Budionny bardziej jest potrzebny pod Lwowem, a jego intencje realizował tam Józef Stalin, Ten ostatni był w dotychczasowej literaturze obarczany odpowiedzialnością za „błąd warszawski”, tymczasem był on wiernym wykonawcą linii i decyzji Lenina, Ustalenia autora są w tej kwestii zgodne z supozycjami osoby najbardziej kompetentnej – Lwa Trockiego, ministra wojny i antagonisty decyzji o powierzeniu obu frontom odrębnych zadań strategicznych: Zachodniemu warszawsko – berlińsko – paryskiemu, a Południowo-Zachodniemu – lwowsko – budapeszteńsko – wiedeńskiemu, Trocki był krytykiem tej decyzji i zwolennikiem zjednoczenia wysiłku Armii Czerwonej na jednym kierunku – warszawskim. Oprócz rozważań politycznych, dotyczących współzawodnictwa obu rosyjskich Frontów, a nie ich współdziałania w wojnie z Polską, w rozdziale Bitwa Lwowska i Zamojska (po ostatecznym przekierowaniu Armii Konnej na Lublin) przedstawione są operacyjne aspekty bitew pod Lwowem i Zamościem, Spóźniona interwencja Armii Konnej na Lublin, nie mogła już uratować wojsk Frontu Zachodniego od klęski w Bitwie Warszawskiej i sama w sobie przyniosła ostateczną porażkę Budionnego, Okrążenie jego armii było możliwe dzięki pełnemu monitorowaniu przez radiowywiad przemieszczeń Armii Konnej, Bitwa Zamojska, w zamierzeniu marszałka Piłsudskiego, miała stać się grobem Budionnego, symbolicznie grzebiącym – wraz z jego „czerwoną konnicą” – ideę bolszewickiej rewolucji niesionej na bagnetach i szablach kozackich do Europy, Splot okoliczności po polskiej stronie (Clauzewitzowskie „tarcia”) spowodował, że Armia Konna przebiła się z okrążenia, w jakim znalazła się pod Zamościem, Jednak straty, jakie poniosła, wyeliminowały ją z walki na polskim froncie i trzy tygodnie później przerzucona została przeciwko Armii gen, Wrangla: „Europa nie stała się kozacka”. prof, dr hab, Grzegorz Nowik Instytut Studiów Politycznych PAN Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku Zdjęcie w tle: Polskie pozycje pod Miłosną, sierpień 1920, domena publiczna. .