reading time:
Rozpoczęła działalność Akademia Teologii Katolickiej w Warszawie
Po II wojnie światowej nowe, komunistyczne władze niechętnie patrzyły na wszelkie przejawy religijności wśród polskiego społeczeństwa.
O ile w początkowym okresie przejmowania przez PPR rządów w kraju można było mówić o zachowaniu pewnych pozorów kohabitacji (m.in. zezwolenie na powrót religii do szkół, możliwość wydawania prasy katolickiej, odnowienie struktur Caritasu), to od 1948 roku, po sfałszowanych wyborach parlamentarnych i konsolidacji obozu rządzącego w PZPR, widać wyraźne zerwanie z istniejącą fikcją i dążenie komunistów do otwartej konfrontacji z Kościołem katolickim oraz innymi związkami wyznaniowymi.
Ważnym terenem ścierania się wpływów komunistycznego państwa i Kościoła były wyższe uczelnie. Rządzący kategorycznie sprzeciwiali się funkcjonowaniu w ramach szkolnictwa wyższego wydziałów teologicznych. W 1954 roku usunięto więc, decyzją Rady Ministrów, kwestionowane jednostki z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, a na stołecznych Bielanach powołano do życia Akademię Teologii Katolickiej (ATK).
Nowa szkoła wyższa miała podlegać w zakresie przepisów państwowych o szkolnictwie wyższym Ministerstwu Oświaty, a w zakresie prawa kanonicznego watykańskiej Kongregacji Wychowania Katolickiego. Od samego początku składały się na nią trzy wydziały: Teologiczny, Prawa Kanonicznego oraz Filozofii Chrześcijańskiej. Władze państwa nie były jednakże zainteresowane ich rozwojem i wspieraniem. Na studia w ATK przyjmowano niewielką liczbę studentów i pilnowano, aby ten stan rzeczy za bardzo się nie zmienił. O przełomie w historii istnienia akademii można mówić dopiero w latach 80., kiedy to wzrosła liczba studentów i utworzono Wydział Kościelnych Nauk Historycznych i Społecznych.
Przemiany ustrojowe 1989 roku wpłynęły pozytywnie na dalszy rozwój uczelni – sukcesywnie zwiększała się liczba studiujących oraz pracowników naukowych, pojawiły się także nowe kierunki kształcenia. Dobra koniunktura wpłynęła w 1999 roku na przekształcenie Akademii Teologii Katolickiej w Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, który do dziś z powodzeniem kontynuuje na warszawskich Bielanach tradycje swojej poprzedniczki.
Paweł Cichocki
Fotografia: Wejście do budynku UKSW przy ul. Dewajtis w Warszawie. Autor: Nasilowski z polskiej Wikipedii, domena publiczna, źródło: Wikimedia.
O ile w początkowym okresie przejmowania przez PPR rządów w kraju można było mówić o zachowaniu pewnych pozorów kohabitacji (m.in. zezwolenie na powrót religii do szkół, możliwość wydawania prasy katolickiej, odnowienie struktur Caritasu), to od 1948 roku, po sfałszowanych wyborach parlamentarnych i konsolidacji obozu rządzącego w PZPR, widać wyraźne zerwanie z istniejącą fikcją i dążenie komunistów do otwartej konfrontacji z Kościołem katolickim oraz innymi związkami wyznaniowymi.
Ważnym terenem ścierania się wpływów komunistycznego państwa i Kościoła były wyższe uczelnie. Rządzący kategorycznie sprzeciwiali się funkcjonowaniu w ramach szkolnictwa wyższego wydziałów teologicznych. W 1954 roku usunięto więc, decyzją Rady Ministrów, kwestionowane jednostki z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, a na stołecznych Bielanach powołano do życia Akademię Teologii Katolickiej (ATK).
Nowa szkoła wyższa miała podlegać w zakresie przepisów państwowych o szkolnictwie wyższym Ministerstwu Oświaty, a w zakresie prawa kanonicznego watykańskiej Kongregacji Wychowania Katolickiego. Od samego początku składały się na nią trzy wydziały: Teologiczny, Prawa Kanonicznego oraz Filozofii Chrześcijańskiej. Władze państwa nie były jednakże zainteresowane ich rozwojem i wspieraniem. Na studia w ATK przyjmowano niewielką liczbę studentów i pilnowano, aby ten stan rzeczy za bardzo się nie zmienił. O przełomie w historii istnienia akademii można mówić dopiero w latach 80., kiedy to wzrosła liczba studentów i utworzono Wydział Kościelnych Nauk Historycznych i Społecznych.
Przemiany ustrojowe 1989 roku wpłynęły pozytywnie na dalszy rozwój uczelni – sukcesywnie zwiększała się liczba studiujących oraz pracowników naukowych, pojawiły się także nowe kierunki kształcenia. Dobra koniunktura wpłynęła w 1999 roku na przekształcenie Akademii Teologii Katolickiej w Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, który do dziś z powodzeniem kontynuuje na warszawskich Bielanach tradycje swojej poprzedniczki.
Paweł Cichocki
Fotografia: Wejście do budynku UKSW przy ul. Dewajtis w Warszawie. Autor: Nasilowski z polskiej Wikipedii, domena publiczna, źródło: Wikimedia.